Sanat Eserinin Özellikleri

Sanat eserinin özellikleri başlığını incelemeden önce ilk olarak sanat, sanat eseri ve sanatçının ne olduğunu açıklamak gerekir.

Varlığını bir diğerine borçlu olan bu üç kategori içinden ilk ele alacağımız sanat, yüzyıllardır tartışılan net bir ama hala tam bir karşılığı bulunmamış bir kavramdı.

Bu nedenle sanat kesinlikle budur veya şudur demek doğru bir yaklaşım değildir.  

Sanatı kendi kurduğumuz kalıplar içerisine hapsetmek onun doğasına aykırıdır ve büyük bir çelişki içerir. 

Sanatı sanat yapan da belki de bu özgürlüğü ve dik başlılığıdır değil mi?

Ama biz yine de kendi tanımımızla sanat için yapılmış tanımlara yenisini ekleyelim.  

Sanat, bir duyguyu yaşayan insanın, o duyguyu bilerek ve isteyerek başkalarına aktarma olayıdır. Sanat, insanı kişisel yaşam düzeyinden evrensel yaşam düzeyine taşır.

Yazıya devam etmeden önce, Nida Gürdal’ın eserlerini keşfetmek için hemen tıkla!

Sanat Eseri Nedir?

Sanat eseri, en basit tanımıyla sanatçının hayal gücünün ürünüdür. Sanatçının düşünü, yaratıcılığını, fikirlerini ve mesajını içerir.

Pek çok psikolojik sorun yaşayan veya yaşadığı döneme ışık tutan  sanatçının iç dünyalarında yaşadıkları sorunları yaptıkları eserlerle insanlara anlatmaya çalıştığını görüyoruz.

Örnek olarak verebileceğimiz Pablo Picasso İspanya iç savaşından etkilenerek 15 gün içerisinde bu eseri tamamladı. Tablo ufak bir dünya turu kapsamında çeşitli ülkelerde sergilendi ve beğeni topladı.

Guernica, savaş trajedilerinin ve savaşın bireyler üzerindeki acı verici etkilerinin bir özetidir. Tablo zaman içinde, savaşın yarattığı trajedilerin anımsatıcısı, savaş karşıtı ve barış yanlısı düşüncelerin sembolü haline gelmiştir.

Sanat eserini meydana getiren, üç unsur vardır:

Sanatçı, sanat eseri ve sanat eserini anlayıp takdir eden kişiler (alımlayıcı, süje).

Bir tiyatro oyunu, bir heykel, bir tablo, bir müzik parçası vb. birer sanat eseridir. Sanat eserlerini meydana getiren kişilere sanatçı denir.Sanatçıyı ele alalım.

Sanatçı Kimdir? Kime Göre? Neye Göre Sanatçı?

Güzel sanatların herhangi bir dalında yaratıcılığı olan yapıtlar veren, özgün, sürekli üretebilen, yaşadığı döneme ışık tutup, yol gösterebilen ve ürettiği sanat eserini insanlara mal eden kişilere sanatçı diyebiliriz. 

Diğer bir deyişle; sanatçı, herkesin duyduğunu, herkesin gördüğünü, herkesin hissettiğini, herkesin düşündüğünü; farklı şekilde duyan, farklı şekilde gören, farklı şekilde hisseden, farklı şekilde düşünen, farklı şekilde yorumlayan, farklı şekilde yansıtandır; duyulmayanı duyan, görülmeyeni gören, olmayanı bulandır.

Aslında ürettiği şeyin, sanat olarak değerlendirilme durumuna göre bir insan için sanatçıdır ya da değildir denebilir. Öncelikli şart, bir şey üretmesidir çünkü sanatçı, öncelikle üretmelidirİçinde sürekli yeni bir şey deneme arzusu olmalıdır.

Yenilik düşkünü olmayı gerektirir. dolayısıyla, bir insan için sanatçı deme ihtiyacı hissediliyorsa, öncelikle üretip üretmediğine bakılmalıdır. Üretiyorsa, ürettiği şeyin özgünlüğüne bakmak gerekir. son olarak, ürettiği özgün eserin, bir sanatsal değeri, estetiği, önemi, nadirliği gibi kriterlere göre kişiye sanatçı denebilir. 

Deneyimlerime göre insanlarca kabul edilen,beğenilen işleriniz sizi sizi ‘sanatçı’ olarak adlandırılmaya bir adım daha yaklaştırıyor. Kendinizi yenilemeyi bıraktığınız an bu adlandırmadan da uzaklaşmış oluyorsunuz doğal olarak.

Şu ana kadar ün kazanmış hiçbir sanatçının kendini tekrarlayarak insanlarca kabul gördüğüne şahit olmadım.Sanatçı dediklerimiz ve diyeceklerimiz için bu kavram ağır ve herkesin taşıyamayacağı bir yüktür.

Yaşadığımız dönemde bu yük her ne kadar hafife alınsa da ‘Ben sanatçıyım ‘demek her üreten kişinin alabileceği bir sorumluluk değildir.Gelelim asıl konumuz olan Sanat eserinin özellikleri konusuna.

Sanat Eserinin Özellikleri Nelerdir?

Sanatın icra edildiği her alandaki yapıt, birer sanat eseridir, belli bir fiziksel formu veya kuralı yoktur böyle anılabilmesi için.

• Sanat eseri kişiseldir. Yani o eseri ortaya koyan kişiden izler taşır.

Her sanat eseri arkasında yaratıcısının hikayesini taşır.Bakan her birey ona kendi hikayesini katar veya görür.Bu hep böyle sürüp gider.Bir sonu yoktur çünkü her insan farklıdır dolayısıyla aynı şeye bakıp farklı şeyler hissedebilirler,görebilirler.

• Sanat eseri yaratıcılık gerektirir.

Bir sanatçıyı yaratıcı olmadığı sürece sanatçı olarak kabul etmeyen bir toplumda yaşıyoruz.Sanat eseri diye adlandırdığımız eseri de yaratıcılık sembolü olmadan düşünemeyiz.Her insanda farklı bir yaratıcılık potansiyeli vardır.Bu potansiyeli bazıları tablolarla açığa vurur bazıları müziğiyle bazıları yazdıkları ispatlarla.

• ·Sanat eseri estetik kaygıyla üretilir yani yarar amacı güdülmez (Estetik kaygılılık)

Üreten her bir sanatçının kafasının bir köşesindeki soru ‘acaba beğenecekler mi?’sorusudur.Bu soruyla sanatçı eseri bitene kadar savaşır bittikten sonraki son düelloyla halka sunar.Bu kaygı olmadan sanat eserine tamamlanmış diyemeyiz.

• Sanat eseri özgündür; yani eşsiz ve tektir. Yani bir daha eşi benzeri olmayandır (Orijinallik)

Bugüne kadar ünlü sanatçıların ellerinden çıkmış eserlere baktığımızda bu eserlerin bir benzerine daha rastlayamayız yaşadıkları dönemde.Tabi yapıldıktan sonra pek çok kopya,röprödüksüyon vb.çalışmalar yapılmıştır ama bu eserler her zaman eseri ilk olarak ortaya çıkaran sanatçısıyla tanınacaklardır.

• Sanat eseri kalıcıdır. Genel geçer değildir.

Yıllardır zihinlerde yer edinmiş klasik tablolar,besteler vb.sanat eserleri herkesin görmek için şehir hatta ülke değiştirip görmek istediği eserler.Eğer şu an bu eserler olmasaydı sanat yönünü bu denli sağlam çizemezdi.Kalıcılık elbette ki toplumun da desteğiyle sağlanan bir ayrıcalıktır.Toplumun ilgi göstererek kuşaktan kuşağa taşıması sayesinde bu sanat eserleri bugünkü halini alabilmiştir.

• Sanat eserinin bizde uyandırdığı haz hayatımıza etki edebilecek kadar kalıcıdır.

Bir sanat eserine baktığımda içimde heyecan uyanırken bir diğerine baktığımda hüzünleniyorsam yolda yürürken o eser hala aklımdaysa sanatçı işini tam olarak yapmış derim.Bir şeyler hissetmek ve bunun bir sanat eseri yoluyla olması bu dönemde çok önemli diye düşünüyorum.Her bireyi etkileyen her baktığında başka dünyalara götüren en az bir eser vardır diye tahmin ediyorum.Umarım vardır bu yoksun kalınmaması gereken bir şölen.

• Sanat eseri evrenseldir. Ortaya konan ürün tüm insanlığın ortak malıdır.

Bir insan bir işte veya herhangi bir şeyde iyiyse bunu geliştirmeli ve insanlara sunmalı .Bir profesörseniz ve kendinizden başka kimseye bir faydanız yoksa profesörlüğün pek de bir önemi kalmaz.

Aynı şekilde bir sanatçıysanız ve sadece kendiniz için üretip insanlardan kendinizi soyutluyorsanız sanatınızın açacağı tek yol kendi yolunuz olur.O yolda birilerinin de sizinle yürüdüğünü görmek isterseniz işte o zaman sanat insan için olur.Evrenselleşir.

Sanat eseri sahibi olmak için hemen tıkla!