1950 Sonrası Portre Sanatı | Farklı Materyal ve Düşüncelerde Portre Yapan Ressamlar

 Merhaba! Üç yazıdan oluşan “1950 Sonrası Portre Sanatı” serisinin son yazısına farklı materyal ve düşüncelerde portre yapan ressamları inceleyeceğiz. 

Keyifli okumalar dilerim! 

Farklı Materyal ve Düşüncelerde Portre Yapan Ressamlar

Chuck Close

Resim: Chuck Close: Büyük Oto-portre, 1967-1968. Tuval Üzerine Akrilik.

Walker Sanat Merkezi, Minesota.

 Halk arasından seçmiş olduğu kişilerin fotoğraflarını büyüterek resimlerini yapan Chuck Close, seçtiği kişilerin fotoğraflarını duygu katmadan oldukları gibi sade bir biçimde ve titizlikle resimlerine aktarır.

Sipariş üzerine resim yapmaz; “3 metrelik bir portre isteyecek kadar kendine hayran olan bir kişi benden sivilcilerini de silmemi isteyecektir” der.

Alexander Khokhlov

 Resim: Alexander Khokhlov, Veronica Ershova

 Fotoğraf sanatçısı Alexander Khokhlov ve makyöz Veronica Ershova kadınları sanat objesine dönüştüren bir proje tasarladılar. Khokholv’un özel kamerası ve Ershova’nın makyaj deneyimi bu fotoğrafları muhteşem ilizyonlara dönüştürüyor.

Fotoğrafların kimi çizim gibi dursa da aslında tümü makyaj ve kameranın objektifine yansıyan gerçek figürler.

Andrew Myers

 Resim: Andrew Myers

Gerçek sanatçı önüne çıkan her malzemeyi sanat eseri haline getirebiliyor. Daha önce de sıra dışı nesnelerle yapılmış sanat eserlerini göstermiştik.

Bu sanatçı da resimlerini yine olağandışı bir yolla, vidaları kullanarak yapıyor. İnsanların hayatındaki iyi kötü her şeyi yüzlerinde yansıttığını düşünüyor. Bu yüzden birçok materyal ile portre çalışmaları yapıyor.

David Cata

Resim: David Cata, Babası

 Aile, arkadaş vb. kişilerin portrelerini yapıyor. Yaşamında yer alan önemli kişileri resmederek geçmişle bağlantısını koparmıyor.

David Hockney

Resim: David Hockney, Bay ve Bayan Clark ve Percy, 1970, TÜA, 304×213 cm.

Portreleri genellikle hikayeler üzerine ve yaşanmışlıklar üzerine yapılmıştır. Hockney en çok Kaliforniya yüzme havuzu resimleri, arkadaşlarının kocaman çifte portreleri ve fotoğraf kolajlarıyla tanınır. Yapıtlarının başlıca karakteristik özellikleri arasında renk ve ışığa yaklaşımı ve perspektif gelenekleriyle süre giden savaşı gelir. Yapıtları çoğunlukla otobiyografik, bazen de homoerotiktir.

1970’de yapmış olduğu “Bay ve Bayan Clark ve Percy” dikkat çekicidir. Oto portrelerinde kendini ve hayat tarzını cüretkarca sunan Hockney havuz ve duş öğeleriyle ve soyut elemanlarla birlikte bir çok portre üretmiştir.

Deenesh Ghyczy

 Resim: Deenesh Ghyczy

Deenesh Ghyczy Almanya kökenli bir sanatçıdır.  Figürlerin bilinç altına inmeye çalışır, çarpıcı ve düşünceli boyalı portreler üretir. Soyut şekiller tarafından çevrili bireyler, ve yansımalara yer verir.

Ed Fairburn

 Resim: Ed Fairburn, Anna Karina

Sanatçı  tren yolu taslakları, yıldız haritaları, jeolojik haritalar ve sokak haritalarının üzerindeki çizgilerden portreler elde ediyor.

Fairburn’ün en etkileyici tekniklerinden birisi, haritada yer alan çizgileri tükenmez kalemle dikkatle takip ederek farklı genişliklerde, her iş için değişen yüz çizgileri, gölgeler ve şekiller yaratması.

Fernando Botero

Resim: Fernando Botero, Fatimalı Meryem, 1963, Modern Sanat Müzesi,

Bogota, Kolombiya

 Botero Kolombiyalı bir sanatçıdır. Resimleri ve heykelleri karikatürize bir amaçla tasarlanmış olmasa da, figürlerin abartılı oranları mizahi unsurlar taşır. Çoğu eserlerinde toplumsal bir eleştiri vardır; bu bazen sadece bir imadır ama yakın zamandaki eserlerinde Medellin uyuşturucu kartelleri ve Irak’taki Ebu Gureyb hapishanesi, resimlerinde açığa çıkmıştır.

Botero burada, simgesi haline gelecek “şişman kadın” tarzıyla Bakire Meryem’i geleneklerin dışında bir üslup ile ele alıyor. 

Figürlerin çocuksu basitliğinde Picasso’nun fırça darbelerinin dokusunda da soyut ekspresyonizmin etkisi belirgindir. Botero’nun resimlerinde sık sık tekrarlanan burjuvazinin özentiliğiyle alay etme temasını izliyor.

Gerhard Richter

Resim: Gerhard Richter, S. Çocukla Birlikte, 1995, TÜYB, Sanat Galerisi,

Hamburg, Almanya

Resimleri, fotoğraf işleminin kusurlarına vurgu yapıp çevremizdeki dünya hakkında bilgi edinirken onun ne derece güvenilir bir araç olduğunu sorgular. Richter soyut ressam olarak çalışmaya başladığında eserlerine yüksek bir illüzyon kattı.

Sanatçının karısı yeni doğmuş çocuğuyla birlikte iken bile, resmi 2. elden, mükemmel olmayan bir fotoğrafın gözünden görüyoruz. Fotoğrafı temel alarak bir dizi aile portresi yapmıştır.

Gustaf Lilestierna

Resim: Gustaf Lilestierna

Geleneksel yollarla fraktal portreler yapmaktadır. Portrelerinde insanların duygularını tekrarlandığı görünmektedir. Tekrarlayan görüntülerle arka fonlar oluşturmuştur.

Jesus Gonzales Rodriguez

Resim: Jesus Gonzales Rodriguez, 1/2

Çalışmalarda insanların kendi yüzlerini farklı tekniklerle birleştirerek farklı bir bakış açısı oluşturmuştur. Her resim karşı bir kafa ve yan görünüm oluşur,  kişinin gözleri kadar portreleri anlık normal görünür.

İnsanların kendi yüzlerinden farklı karakterler yansıtmasını düşünmüştür.

Juan Carlos Liberti

Resim: Juan Carlos Liberti

Sanatçı tango dansının yansıtmış olduğu duyguları kendi hayal gücü ile birleştirerek portreler oluşturmuş.

Aynı zamanda bir çok sürrealist sanatçıdan da etkilenmiş, Magritte, Dali, Ernst gibi.

Lucian Freud

Resim: Lucian Freud

Genel kendi arkadaş ve ailesini model olarak kullanır. Yüz ifadelerini detaylandırmaz çünkü; “ifadenin tüm bedenden açığa çıkmasını” istediğini söyler. Yine de modellerinde çaresiz bir ifade vardır ve fiziksel olmasa da ruhsal bir acı çeker gibidirler.

Mary Ellen Croteau

Resim: Mary Ellen Croteau

Mary Ellen Croteau eserlerini doğrudan toplumsal normların saçmalıklarına hitap eder. Sanatçı olduğunu ve altta yatan önyargı ile cinsiyetçi varsayımları ortaya koyar.

O şu anda tükettiğimiz ve çevreye gönderdiğimiz ​​büyük çöp miktarlarıyla çalışmalar yaparak geri dönüşüme katkı sağlar.

Matheieu Boruel

Resim: Matheieu Boruel

 Sanatçının çıkış noktası kolaj çalışmalarıdır. Çoğunlukla kitaplar, eski dergiler ve diğer bulundu malzemeden farklı görüntü toplama takıntısı vardır. Topladığı bu parçalarla kolaj çalışmaları yapar. Bu kolajlarda tandık kişilerin portrelerini oluşturur.

İnsanların günlük okudukları kullandıkları kitap, dergilerin bilinç altına yansımalarından dolayı portreleri yapmaktadır.

Mark Stilkey

Resim: Mark Stilkey

Sanatçı beyaz bir tuval üzerine resim yapmak yerine ona alternatif olabilecek bir malzeme ararken kitapları bulur. Kitaplar üzerine kendi aile portelerini ve ailesi olarak gördüğü kedisini resmeder.

Red Hongyi

Resim: Red Hongyi

O insan çeşitliliğinin ve insan deneyiminin nüanslarından esinlenerek, günlük hayatta kullandığımız malzemelerle portre çalışmaları yapıyor. Farklı insanlar ve kültürleri öğrenmek içinde çalışmalara devam ediyor.

Richard Barnett

 Resim: Richard Barnett

  19. yy. bir patlama sonucu oluşan cüzzam hastalığından yola çıkarak insan portreleri yapıyor.

Scott Gunderden

Resim: Scott Gunderden

Afrika gezisi sonrası çöpe atılan malzemelerle yapılan çalışmaları görür ve kendisi de lekeli şarap mantarlarından yola çıkarak portreler yapmaya başlar.

Tigran Tsitoghdzyan

Resim: Tigran Tsitoghdzyan

 Tigran insanların teknoloji ve sosyal medya da yeni dönemde nasıl etkileşimde oldukları ile ilgileniyor. Aynalardaki insan görüntülerini ve yüze tutulan elleri konu alıyor.

Yung Jake

 Resim: Yung Jake

Aynı zamanda müzik ile de uğraşan Yung Jake isimli ABD’li sanatçının aklına her nasıl olduysa emojilerden portreler yapmak fikri düşmüş. 

Aralarında birçok ünlü ismin bulunduğu son derece ilginç ve ilginç olduğu kadar da gerçekçi görünen portrelere imza atmış durumda sanatçı.

Tom French

Resim: Tom French

O ağırlıklı figüratif çalışmaları ile son derece saygın ve çok tanınan İngiliz sanatçıdır. Eserleri sorunsuz çağdaş kentsel gerçeklikle, akademik geleneğin kullanımının birleştirilmesi, Fransızların güzel ve rahatsız kavramları arasındaki ince çizgiyi kaplar.

Teknik hafif, klasik kömür çizimleri gevşek ve bitmemiş soyut biçimleri hareketinin büyük bir anlam oluşturma ile birleştirir.

Son Olarak

1950 Sonrası Postmodern Portrelerinin ele aldığımız zaman dönemler ve akımlar içerisindeki önemli portre sanatçılarının eserlerinin belirlenerek incelenmesi; üslup çeşitliliğini göz önüne alarak, genel özelliklerin belirlenmesi amacıyla kronolojik olarak incelediğimiz çalışmada, farklı üretim ilişkileri ve üretim koşullarının yansıması olarak çeşitli anlayışlar görülmektedir.

Fayyum portrelerine kadar geriye gider bu serüven. Bu araştırma, bu merak ve insanın insan suretini yani yüzünü değerlendirerek ve ona biçim vererek geldiği nokta bize farklı bir bilinç verir. Bizim geçmişle bağlarımızı sağlamlaştırır… Portreler 1950 yılına kadar geleneksel doğalcı ifadelerini korumuşlardır.

Sanatçılar içinde yaşadıkları çağda elde ettikleri birikimleri, gözlemleri, düşünce ve duyarlılıklarıyla insanı sorgulamaya devam etmişlerdir. 1950 sonrası sanatçılar  aynı bilinçle insan figürü, portre ve oto portreye yeni açılımlar getirmiş, sosyal, kültürel, ekonomik anlamlarda ona farklılıklar eklemiş, yeni biçem, bireysel yaklaşım ve yorumla çağını ve ötesini sorgulamıştır. Portreler bilindik anlamlarından sıyrılarak başka anlamlarla vurgulanmışlardır.

Toplumun teknolojik, ekonomik, siyasal ve kültürel yapısındaki evrim, günümüzde portre sanatının varacağı noktanın, kişinin duygularının dahi kişiye ait birer portre sayılacağıdır. Çünkü kişi ruhsal ve bedensel bir bütündür.

Şimdiye kadar bu ikilinin görünürdeki yüzü resmedilmiş ve birçok evrimden geçmiştir. Öyle ise görünmeyen yüzün de oluşturulacak resmi o kişinin tam bir portresi değil midir?  İster soyut olsun, isterse somut olsun bu resimsel ifade kullanıldığında tamda kişinin çağdaş portresi olacaktır.