Merhaba! Bu yazımda sizlere temel sanat konularından biri olan boya konusunu anlatacağım ve aynı zamanda bir tablo yaparken en çok kullanılan iki malzeme hakkında detaylı bilgi vereceğim: akrilik ve yağlı boyalar.
Öncelikle akrilik ve yağlı boya nedir, bunlara bakalım.
Akrilik boya; adı üstünde akrilik, yani plastik bazlı boyalardır. Bir diğer bileşeni ise su olduğundan, su ile seyreltilebilir ve kullanılabilir.
Yağlı boya, yani diğer adıyla sentetik boya ise bitkisel yağ bazlıdır ve keten yağı gibi yağlarla seyreltilebilen kaliteli içeriğe sahip bir boyadır.
Yağlı Boya Nasıl Kullanılır?
Yağlı boyanın tarihi, organik bileşenlere sahip olduğundan çok eskilere dayanır.
5. yüzyıldan itibaren ilk yağlı tablo eserlerine rastlamaya başlasak da 15. yüzyıla kadar yağlı boya yaygın kullanılan bir boya çeşidi değildi.
Tarihi sanat eserlerinin, tabloların hemen hemen hepsi yağlı boyayla yapılmıştır.
Yağlı boyalar, çeşitli bitkilere ait yağlarla pigmentlerin bir araya getirilmesi ile üretilir. Haşhaş yağı, keten yağı, ceviz yağı gibi yağlar seçilir.
Tabloda yaratılmak istenen parlaklık, doku ve yoğunluğa bağlı olarak, farklı yağlar farklı oranlarda seçilebilir veya tablonun farklı bölgelerinde farklı yağlar kullanılabilir.
Yağlı boya bazı olan bitkisel yağlar aynı zamanda vernik veya reçine gibi çeşitli içeriklerle beraber kaynatılıp, tabloya farklı doku ve parlaklık vermesi açısından da kullanılabilir.
Çok geç kuruyan bir boya çeşidi olduğundan, sanatçı isterse günler sonra tuvaldeki boyaları baştan sona temizleyip, eserine yeniden başlayabilir.
Aynı zamanda, bir bölgeyi boyamaya devam etmek için uzun süre kurumasını beklemesi de mümkün.
Akrilik Boya Nasıl Kullanılır?
Akrilik boyaysa henüz yakın zamanda, plastiğin icadı ve yaygınlaşmasıyla beraber 1940’larda mineral bazlı ve 1950’lerde su bazlı olarak icat edilmiş ve kısa sürede büyük bir kullanıcı kitlesi edinmiştir.
Kullanımının son derece pratik olması, çok amaçlı kullanımı, uygun fiyatı ve deneysel sanat çalışmalarına izin vermesinden dolayı günümüzde en çok tercih edilen boya çeşidi oldu diyebiliriz (özellikle tablo yapımında).
Kullanım amacı o kadar geniş ki, mobilyadan sanata ve plastikten cama kadar birçok alanda kolayca temiz bir yüzey oluşturulabiliyor.
Ayrıca akrilik boyada, yağlı boyada bulunmayan esnek pigmentler bulunuyor. Bu da akrilik boyanın kuruduktan sonra çatlamamasını ve yüzeyinin bozulmamasını sağlıyor.
Yağlı boyalarda ise yüzlerce yıllık tarihi eserlere baktığımızda da görebileceğimiz gibi, yağlı boyanın organik dokusundan dolayı zamanla çatlamalar gerçekleşebiliyor.
Eğer yapacağımız bir işte akrilik boya kullanmamız gerekiyorsa, elimizin de fırçamızın da oldukça pratik olması gerekiyor.
Akrilik boyanın pratik olmasını sağlayan hızlı kuruma özelliği, akrilik boyanın bir anda renk karıştırma özelliğini kaybetmesine de sebep olabilir ve sindire sindire tablo veya boya işlemi yapmamızı zorlaştırabilir…
Yağlı boya ve akrilik boya farklarını liste halinde karşılaştıracak olursak:
Akrilik Boya Özellikleri:
- Çabuk kurur
- Kuruduktan sonra karıştırma yapmaya izin vermez
- Genellikle kokusuzdur
- Kuruduktan sonra yüzeyi su geçirmez hale döner
- Uygun fiyatlıdır
- Kullanımı daha pratiktir
- Uzun raf ömrü vardır
- Organik içerikli değildir (organik içerikli akrilik boyaların da üretimine başlandığı söyleniyor)
Yağlı Boya Özellikleri:
- Yağ ile her zaman seyreltilebilir
- Tam kurumadığı için farklı zamanlarda katman eklemeye uygundur
- Keskin bir kokuya sahip olur
- Yüzeyi akrilik boya gibi tamamen kaplamaz, tamamen su geçirmez değildir
- Maliyetlidir
- Kullanımı yeni başlayanlara zor gelebilir, deneyim isteyebilir
- Dış koşullara daha hassastır
- Organik içeriklidir
Dikkat Edilmesi Gerekilenler Neler?
Hızlıca kuruma özelliğinden dolayı, akrilik boya kabından boyayı aldıktan sonra kabın ağzını kapatmayı unutmamalıyız. (yoksa kurur ve tekrar boya akması için uğraşmamız gerekir)
Aynı şekilde boya değdirdiğimiz fırça, spatula, sünger gibi sanat gereçlerini elimizden bırakırken durulayıp bırakmamız gerekir, yoksa ucu kuruyan fırça bir daha asla eski haline dönmez… (Akrilik boyaya yeni başlarken hepimizin başına gelmiştir ve sevdiğimiz birkaç fırçamızı bu şekilde kaybetmişizdir…)
Sanat ile ilgili temel bilgileri paylaşmaya, ileriki yazılarımda devam edeceğim. Sanatla kalın…
Bir yanıt yazın